هر فردی در طول زندگی برای خود برنامهها و اهدافی دارد. و برای تحقق بخشیدن به اهداف خود نهایت تلاش خود را میکند. اما گاهی با وجود تلاش فراوان با موانع و مشکلاتی رو به رو میشود که باعث دلسردی میشود. و شاید دست از تلاش بردارد و حتی میلی به ادامه نداشته باشد. همه اینها زمانی رخ میدهد که فرد ناامید شود.
تعریف ناامیدی
به طور کلی، ناامیدی به عنوان حالتی از پریشانی روانی تعریف می شود و زمانی به وجود میآید که فرد با مانعی رو به رو میشود که مانع ارضای یک انگیزه، نیاز فوری یا دستیابی به یک هدف خاص میشود. در واقع حالتی است که فرد به دلیل مواجهه با مشکلی که مانع دستیابی به خواستههای روحی، اجتماعی و اقتصادی او میشود، به آن دچار میشود. ممکن است این مشکل و موانع درونی باشد؛ به عنوان مثال نقصهای روحی یا جسمی یا درگیریهای روانی که فرد را از رسیدن به خواستههایش باز میدارد.
هر فردی ممکن است در طول زندگی دهها و یا صدها بار دچار این حالت شود، مهم این است که چند بار توانستهایم دوباره از جا برخیزیم و برای تحقق اهدافمان از سر نو تلاش کنیم.
داستانهای بسیاری از موفقیت افراد مشهور نقل میشود که پس از چندین بار شکست، به موفقیت دست یافتهاند. اما آیا همیشه اینطور است؟ و اگر یک بار شکست به پیروزی تبدیل شود، آیا قرار است همواره این اتفاق رخ دهد؟ و اینکه چگونه میتوانیم با ناامیدی مقابله کنیم و تسلیم نشویم؟
باید به این نکته نیز اشاره کنیم که گاهی ناامیدی در سطح جمعی رخ میدهد. یک انسان ناامید میتواند جمعی را ناامید کند و سرخوردگی را گسترش دهد. همین اتفاقی که در حال حاضر در جامعه ما رخ داده است.
چه عواملی منجر به ناامیدی میشود؟
بسیاری از مسیرهای زندگی، نوسانات و حوادثی که روزانه رخ میدهد، سبب ایجاد ناامیدی در افراد میشود. برخی از مهمترین عوامل ایجاد ناامیدی را به صورت مختصر بیان میکنیم:
• ضعف ایمان به خداوند متعال و به اراده او، سبب میشود انسان بدون در نظر گرفتن مقدرات الهی برای زندگی و آینده خود برنامهریزی کند. بسیاری از ما فراموش میکنیم که خداوند نسبت به بندگان خود رئوف و مهربان است و اگر امری را برای ما مقدر نکرده، میخواهد بهتر از آن را نصیبمان کند.
• شکست در تحقق خواستهها(به دست آوردن مدرک دانشگاهی، فرصت شغلی خاص، ازدواج و …)
• شکست عاطفی
• فقدان عزیز
• عدم واقعبینی و غرق شدن در خیال پردازی و نیز بالا بردن سطح توقعات
چگونه با ناامیدی مقابله کنیم؟
۱- باید به این یقین برسیم که آنچه خداوند مقدر کرده، مصلحتی برای ما دارد. و اگر در تحقق خواستهای موفق نشدیم، دست از تلاش نکشیم و با توکل بر خداوند قادر به تلاش خود ادامه دهیم.
۲- اگر در مرحلهای از زندگی دچار شکست شدیم به این معنی نیست که به پایان راه رسیدیم، شاید باید مسیر خود و یا نوع نگاهمان را تغییر دهیم.
۳- واقعبین باشیم و بدون خیال پردازی به دنبال تحقق خواسته خود گام برداریم.
۴- فرهنگ پذیرش شکست و عدم موفقیت را در خود تقویت کنیم و باور داشته باشیم که شکست ما را قویتر میکند و مقدمهای است برای پیروزی و کامیابی در آینده.