آیا توانایی برقراری رابطه سالم با دیگران را داریم؟
نقاط قوت و ضعف در ایجاد یک رابطه کدامند؟
چگونه می‌توان از حجم مشکلات در رابطه کاست؟
مهارت ارتباط بر سه نکته اساسی استوار است:
۱- محتوای پیام؛ به میزان ۷ درصد در ایجاد رابطه نوع و محتوای کلمات به کار برده شده، مؤثر هستند. بنابراین توجه به معنی کلام و قوت اثرگذاری آن ضروری است، اگر موضوع مطرح شده، مهم نباشد در تضعيف ارتباط بین دو طرف اثرگذار است.
۲- لحن و روش بیان؛ اثر این مورد ۳۸ درصد است. اگر در یک سخنرانی، سخنران با صدای آهسته صحبت کند، از او می‌خواهیم صدای خود را بالا ببرد؛ شاید درخواست خود را دو یا سه بار تکرار کنیم. اما اگر توجهی به آن نشود، ارتباط بین سخنران و حاضران قطع می‌شود.
۳- زبان بدن؛ ۵۵ درصد در موفقیت ارتباط مؤثر است. به عنوان مثال اگر در حین صحبت با کسی، او مدام گوشی همراه خود را چک کند، این پیام را به ما القا می‌کند که علاقه‌ای به ادامه بحث ندارد.
اگر دقت کنیم متوجه می شویم که زبان بدن و همچنین ظاهر و جذابیت فرد بیشترین میزان در موفقیت ارتباط و کیفیت آن دارد.
ویژگی یک پیام خوب
در فرایند ارتباطی فرستنده، مخاطب و یک پیام وجود دارد؛ پیام نیز دارای سه ویژگی اساسی است:
- پیام واضح و محدود است؛ به عنوان مثال در رابطه بین زن و شوهر، زوجین خواسته‌ها و توقعات خود را از یکدیگر واضح و روشن بیان کنند تا در زندگی خود دچار سوء تفاهم نشوند.
- کوتاه باشد؛ به این معنی که منظور و مقصود بدون اضافات و حواشی بیان شود.
- بدون مداخله عوامل خارجی باشد؛ لحن، زبان بدن و شرایط محیط بر محتوای پیام تأثیر می‌گذارند. بنابراین باید عوامل مخرب و هر مزاحمتی که در عمل ارتباط ایجاد اختلال می‌کند، شناسایی و از آنها اجتناب شود.
با رعایت این سه ویژگی پیام به صورت صحیح به گیرنده منقل می‌شود.
مهارت مذاکره کردن
رعایت برخی نکات به روند ارتباط و مذاکره صحیح و مفید با دیگران کمک می‌کند:
۱- گوش فرا دادن فعال: گوش دادن از مهم‌تریم مهارت‌های ارتباطی است که بر روند مذاکره و بحث مثمر ثمر با دیگران اثر می‌گذارد. با کمک گوش فرا دادن به طرف مقابل اطلاعات مهمی را می‌توان از او جمع‌آوری کرد که یک روش فعال و قوی برای ایجاد رابطه است. این مهارتی است که با وجود اهمیت، افراد کمی بدان واردند. اگر به اطرفیانمان با دقت گوش فرا ندهیم، نمی‌توانیم آنها را به درستی درک کنیم.
حضرت علی علیه السلام می‌فرماید: «سخن گوييد، تا شناخته شويد؛ زيرا آدمى در زير زبان خود، پنهان است».
متأسفانه بسیاری از روابط نزدیک منجر به شکست می‌شود تنها بع این دلیل که دو طرف رابطه به درستی به همدیگر گوش فرا نمی‌دهند. و همین امر سبب ایجاد سوء تفاهم است و رابطه را نابود می‌کند.
۲- زمان: اگر از زمان به خوبی بهره برده شود و در پیش بردن رابطه عجله کنار گذاشته شود، قدم به قدم ارتباط سالم و صحیح شکل می‌گیرد.
۳- همدلی: تلاش برای درک احساسات دیگران، و دلایل رفتار آنها، برای درک دیدگاه آنها مفید است.
۴- تأثیرگذاری: به کار بردن مهارت‌های مختلف و تلاش برای تأثیرگذاری بر دیگران.
در هنگام بروز مشکل یا برخورد با کسی، با دو گزینه روبرو می شویم. یا با یک کنش سروکار داریم یا با یک واکنش؛ و هر کدام عواقب و نتایج مخصوص به خود را دارند.
بنابراین باید سعی کنیم که بر نوع واکنش‌ها و احساساتمان کنترل داشته باشیم. در اینجا قاعده ده ثانیه مفید است. مثلا قبل از نشان دادن واکنش و پاسخ ثانیه ده ثانیه تأمل کنیم، نفس عمیق بکشیم و با فکر واکنش نشان دهیم. این ده ثانیه درنگ به ما کمک می‌کند که تا حدودی تصمیم درست بگیریم و از انفعال سریع ایمن باشیم. جلو بسیاری از واکنش‌های سریع را می‌توان با تأمل و درنگ چند ثانیه‌ای گرفت.
