کشورها از لحاظ جمعیت و مساحت متفاوتند. برخی مساحت بالا و جمعیت کم دارند و برخی دیگر بر عکس. در رابطه با رعایت اصول شهروندی و احترام به قوانین و اصول زندگی شهری بحث‌های متفاوتی مطرح است. شهروند واقعی کسی است که سرزمین خود را خانه و محل زندگی خود بداند و به آن اهمیت بورزد. حال قصد داریم به مسأله‌ی اهتمام به نظم و نظافت خیابان‌ها و معابر اشاره کنیم زیرا روشن است که آشفتگی و بی‌نظمی بر همه امور زندگی شهری تأثیر منفی دارد و در مقابل نظم و ترتیب حتی فضاهای کوچک را قابل سکونت و زندگی می‌کند.
متأسفانه رفتارها و عادات بدی وجود دارد که فرهنگ و تمدن هر سرزمینی را به سخره می‌گیرد؛ در ادامه به پاره‌ای از این‌گونه رفتارها اشاره می‌کنیم:
۱- رها کردن یا پرتاب زباله در کوچه و خیابان؛ انسان عاقل شهر خود را خانه‌ی خود می‌داند. علاوه بر بهداشت فردی، رعایت حال دیگران و توجه به بهداشت دیگر شهروندان از مسؤلیت‌های هر مسلمان و از نشانه‌های ایمان است. پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم می‌فرماید: «همه شما در برابر دیگران مسئول و پاسخگو هستید».
۲- عدم رفع موانع از معابر و جمع نکردن شیشه یا سنگ یا هر چیزی که سبب سد معبر می‌شود. اغلب مردم مسئولیت این کارها را بر عهده مدیریت شهری می‌دانند و در راستای اصلاح مشکلات شهر و محل زندگی خود اقدامی نمی‌کنند. در صورتی که تمامی شهروندان در برابر شهر خود مسئولیت دارند. پیامبر اکرم (ص) می‌فرماید: «اگر کسی در راهی باشد و شاخه یا خاری ببیند و آن را از سر راه بردارد، خداوند در مقابل این کار او را می‌بخشد».همچنین در حدیثی دیگر می‌فرماید: «ايمان هفتاد و اندی يا شصت و اندی شعبه دارد. برترين آن‌ها، گفتن لا اله الا الله است و پايين‌ترين مرتبه‌ی آن، دور نمودن اسباب اذیت و آزار از راه است و شرم و حيا شعبه‌ای از ايمان است».
۳- نشستن یا ایستادن در کوچه و خیابان، عادت بدی که از دوران جاهلیت تا به امروز ادامه دارد. رسول اکرم (ص) می‌فرماید: «در خیابان‌ها ننشینید. پرسیدند: جای دیگری نداریم که دور هم جمع شویم و صحبت کنیم. فرمودند: اگر چاره‌ی دیگری نداشتید، حق معابر را ادا کنید. سؤال کردند: چگونه؟ فرمود: چشم‌پوشی از نگاه حرام، پرهیز از آزار و اذیت، پاسخ دادن به سلام و پای‌بندی به امر به معروف و نهی از منکر»
چه زیباست که شهر و سرزمین‌های مسلمانان با نظم، پاکیزگی و انواع گل و گیاه، جلوه‌ای از تمدن و فرهنگ اسلام باشد.
