ارزش‌ها به مثابه حفاظ برای جامعه است. جامعه‌ای که ارزش‌ها در آن کم‌رنگ می‌شود، با اولین ضربه متزلزل گشته و با فشارهای خارجی فرو می‌ریزد. جامعه‌ای که به ارزش‌های خود وفادار و پای‌بند است، در بحران‌ها و مشکلات، با استقامت پابرجا می‌ماند.
برای اینکه با بروز مشکلات، جامعه بحران‌زده نشود، باید تلاش کنیم که ارزش‌ها را در قلب جامعه نهادینه کنیم. امام علی علیه السلام بعد از جنگ صفین دست‌ها را رو به آسمان بلند کردند و فرمودند: «خداوندا اگر ما را از پیروزی محروم گردانیدی، از فتنه‌ها ما را حفظ کن». ضرورتی ندارد در تمامی میدان‌ها پیروز باشیم، چرا که طبیعت زندگی شکست و پیروزی توأم است.
مهم این است که اگر در مسیری به بن‌بست رسیدیم، یا در دستیابی به هدفی شکست خوردیم، استقامت بورزیم، ضعف خود را از بین ببریم، از نو بایستیم و دوباره آغاز کنیم. این امر با تمسک به ارزش‌ها امکان‌پذیر است. این ارزش‌ها به دو صورت است:
اول: مرتبط با روحیات انسان است. روحیه شکیبا و شکرگزار که در برابر مشکلات استقامت دارد. اراده‌ای مستحکم دارد که از ارتباط عمیق فرد با خداوند حاصل شده است. ارتباط قلبی با خداوند انسان را در هر شرایطی قدرتمند می‌کند.
دوم: مربوط به ارتباط افراد با یکدیگر است. مهم‌ترین مورد در این ارتباط وفای به عهد است. این ویژگی برای همه پسندیده است. در جوامع مختلف ارزش‌های متفاوتی وجود دارد، اما وفای به عهد و پیمان، ارزشی ثابت و پسندیده در تمامی جوامع است.
جامعه‌ای که در آن وفای به عهد باشد، چند ویژگی متمایز دارد:
۱- تعامل بین افراد جامعه ساده و بی‌تکلف است. زیرا اعتماد و اطمینان در تمامی روابط وجود دارد. مکر و فریب در جامعه راه تکامل را مسدود می‌کند و ادامه حیات را مشکل می‌سازد.
۲- زندگی در جامعه‌ای پای‌بند به عهد و پیمان، مملو از آسایش و اطمینان خاطر است.
۳- آمار جرم و بزه‌کاری در چنین جوامعی پایین است. یک اندیشمند فرانسوی می‌گوید: ۹۸ درصد از عوامل بازدارنده جرم در جامعه به نحوه تعامل و رفتار افراد با یکدیگر بستگی دارد و نه به دستگاه‌های تأمین امنیت مانند پلیس و همانند آن.
آمار جرم و جنایت در غرب بر این باور گواه است. آمار قتل، تجاوز و دیگر جرم‌ها به خصوص در ایالات متحده نشان می‌دهد که قدرت پلیس، بازدارنده نیست.
۴- روابط جنسی در چهارچوب و کنترل شده از دیگر ویژگی‌های این جوامع است. رابطه جنسی در اسلام یک رابطه مدون و در چهارچوب قانون است و بر این اساس کسی حق ندارد به زنان دیگر تجاوز کند یا آن‌ها را مورد آزار و اذیت قرار دهد.
جامعه‌ای که در برابر انواع چالش‌ها استقامت می‌ورزد و مستحکم است، ویژگی‌های بسیار دیگری دارد. آیات سوره کریمه معارج بیان می‌کند: (إِنَّ الإِنسَانَ خُلِقَ هَلُوعاً * إِذَا مَسَّهُ الشَّرُّ جَزُوعاً * وَإِذَا مَسَّهُ الْخَيْرُ مَنُوعاً)؛ «به راستى كه انسان سخت آزمند [و بى‌تاب] خلق شده است. چون صدمه‌اى به او رسد عجز و لابه كند. و چون خيرى به او رسد بخل ورزد». مگر کسانی که چند خصوصیت دارند:
(إِلَّا الْمُصَلِّينَ الَّذِينَ هُمْ عَلَى صَلاتِهِمْ دَائِمُونَ)؛ «مگر نمازگزاران حقیقی، همان كسانى كه بر نمازشان پايدارى مى‌كنند». نمازگزار دچار بی‌تابی و جزع نمی‌شود.
(وَالَّذِينَ فِي أَمْوَالِهِمْ حَقٌّ مَعْلُومٌ لِلسَّائِلِ وَالْمَحْرُومِ)؛ «و همانان كه در اموالشان حقى معلوم است، براى سائل و محروم». کسانی که بخشنده هستند. از اموال خود به محرومان بخشش می‌کنند تا توازن اقتصادی و معیشتی را در جامعه برقرار کنند.
(وَالَّذِينَ هُمْ لِفُرُوجِهِمْ حَافِظُونَ)؛ «و كسانى كه پاكدامنند». افرادی که شهوت‌رانی نمی‌کنند و شهوت خود را تنها از راه شرعی ارضا می‌کنند.
