آیا مسئولیت تبلیغ در انحصار مرد است یا زن نیز در این امر سهم دارد؟
در آیه‌ی زیر، تأکید قرآن‌کریم بر نقش زنان را شاهد هستیم. قرآن زن را در تبلیغ دین یار و همراه مرد می‌داند و مسئولیت امر به معروف، نهی از منکر، اقامه نماز، پرداخت زکات و اطاعت از خدا و رسول را تنها یک وظیفه مردانه نمی‌شمارد. در آیات دیگری نیز از زنان مؤمن و صالح که در تبلیغ رسالت یار و همراه اولیای الهی یاد شده است. در تاریخ نیز نمونه این‌گونه زنان بسیارند که دوشادوش مردان به تبلیغ رسالت الهی پرداخته‌اند.
خداوند متعال در قرآن‌کریم می‌فرماید: (وَالْمُؤْمِنُونَ وَالْمُؤْمِنَاتُ بَعْضُهُمْ أَوْلِيَاءُ بَعْضٍ يَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَيَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنْكَرِ وَيُقِيمُونَ الصَّلَاةَ وَيُؤْتُونَ الزَّكَاةَ وَيُطِيعُونَ اللَّهَ وَرَسُولَهُ أُولَٰئِكَ سَيَرْحَمُهُمُ اللَّهُ إِنَّ اللَّهَ عَزِيزٌ حَكِيمٌ)؛ «مردان و زنان با ایمان، ولیّ (و یار و یاور) یکدیگرند؛ امر به معروف، و نهی از منکر می‌کنند؛ نماز را برپا می‌دارند؛ و زکات را می‌پردازند؛ و خدا و رسولش را اطاعت می‌کنند؛ به زودی خدا آنان را مورد رحمت خویش قرار می‌دهد؛ خداوند توانا و حکیم است». (توبه، ۷۱)
در نهضت عاشورا نیز نام چند زن می‌درخشد که در راه تبلیغ نهضت از هیچ تلاشی فرو گذار نکرده و فداکاری‌های بسیار کرده‌اند، از جمله:
- فاطمه بنت حزام الکلابیه (ام‌البنین)
مسئولیت این زن بزرگ از زمان ازدواج او با امام علی علیه‌السلام آغاز شد. ام‌البنین فرزندان برومند خویش را برای یاری امام حسین (ع) پرورش داد. عشق به ولایت و امامت را همچون بذر در قلب پسران خود کاشت و از آن مراقبت کرد. فداکاری و جانفشانی در راه ولایت را در وجود فرزندانش نهادینه کرد. به فرزندان خود همواره توصیه می‌کرد که امام حسین (ع) را با نام صدا نکنند و نه به عنوان برادر بلکه به عنوان امام زمان، به حضرت احترام گذارده و گوش به فرمان او باشند.
ام‌البنین پس از شهادت امام حسین (ع) نیز به تبلیغ نهضت حسینی پرداخت. به قبرستان بقیع می‌رفت و برای امام حسین (ع) و پسران خود نوحه‌سرایی و عزاداری می‌کرد. هدف ایشان از این کار آگاه کردن مردم از آنچه در کربلا رخ داد بود تا کسی قیام امام حسین (ع) و واقعه عاشورا را فراموش نکند.
- رمله همسر امام حسن (ع) (ام‌قاسم)
این زن بزرگ پس از شهادت امام حسن (ع) فرزندان خود را برای یاری امام حسین (ع) پرورش داد. دو فرزند خود عبدالله و قاسم را فدای امام زمان خود کرد. هنگامی که در روز عاشورا قاسم از امام حسین (ع) اذن میدان خواست؛ امام به او اذن نداد و فرمود: شاید مادرت دوست ندارد تو به میدان بروی. قاسم در پاسخ گفت: این مادرم بود که لباس رزم بر تنم کرد و مرا برای یاری شما فرستاد.
- ام وهب نصرانی
این زن نصرانی که تنها یک پسر داشت که به تازگی داماد شده بود، زمانی که پیام امام حسین (ع) بدانها رسید، ایمان آوردند و به امام ملحق شدند. تنها فرزند خود را به میدان فرستاد و از او در راه امام خود دریغ نکرد.
- طوعه
شجاعت این زن از هزاران مرد بیشتر بود. هنگامی که مسلم بن عقیل در کوفه تنها ماند، به او پناه داد. او را مهمان کرد و برای او آب و غذا آماده ساخت. این زن بزرگ هنگام محاصره شدن مسلم نیز او را تشویق و از او حمایت می‌کرد. حمایت او از مسلم مادی و معنوی بود.
- حضرت زینب سلام‌الله‌علیها
در رأس تمامی زنان بزرگ و شجاع نهضت حسینی، حضرت زینب (س) قرار دارد. ایشان شریک امام حسین (ع) در نهضت بود. زنان را رهبری می‌کرد و پس از شهادت امام و یاران ایشان کفیل و محامی زنان و کودکان بود. حضرت زینب حامل پیام کربلا بود و نگذاشت خون شهدای کربلا فراموش گردد.
این زنان بزرگ که در راه دین و رسالت الهی و پایداری حق جانفشانی کردند، الگوی تمامی زنان و مردان گشتند. قرآن‌کریم با یاد کردن از آسیه همسر فرعون، این نکته را یادآور می‌شود که برخی زنان می‌توانند الگویی برای تمامی مؤمنین باشند. (وَضَرَبَ اللَّهُ مَثَلًا لِلَّذِينَ آمَنُوا امْرَأَتَ فِرْعَوْنَ إِذْ قَالَتْ رَبِّ ابْنِ لِي عِنْدَكَ بَيْتًا فِي الْجَنَّةِ وَنَجِّنِي مِنْ فِرْعَوْنَ وَعَمَلِهِ وَنَجِّنِي مِنَ الْقَوْمِ الظَّالِمِينَ)؛ «و خداوند برای مؤمنان، به همسر فرعون مثَل زده است، در آن هنگام که گفت: پروردگارا! خانه‌ای برای من نزد خودت در بهشت بساز، و مرا از فرعون و کار او نجات ده و مرا از گروه ستمگران رهایی بخش». (تحریم، ۱۱)
مهم‌ترین نکاتی که می‌توانیم از زنان بزرگ نهضت عاشورا بیاموزیم:
۱- فرزندان خود را با محبت امام حسین (ع) تربیت کرده و به آنها خدمت و یاری به اهل‌بیت و دفاع از آنان را بیاموزیم.
۲- فرزندان خود را برای یاری به امام زمان آماده کنیم و محبت او را در قلبشان قرار دهیم.
۳- حق و حقیقت را بشناسیم و در راه آن فداکاری کنیم.
۴- از مجاهدین و هر آن که در راه خدا قدمی بر‌می‌دارد حمایت مادی و معنوی داشته و قدردان مجاهدت و تلاششان باشیم.
۵- مسئولیت دینی خود را فراموش نکنیم.
۶- جبهه حق را تقویت کنیم، ساده‌ترین و ممکن‌ترین راه در این راستا حمایت از دین و شریعت در رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی است.
