از امام حسین علیه‌السلام ادعیه با ارزشی به یادگار مانده که حاوی موضوعات مهم و اهداف مختلفی است. برخی از این ادعیه را حضرت از جد بزرگوار خود حضرت ختمی مرتبت محمد مصطفی صلی‌الله‌علیه‌وآله و یا پدر گرامیشان حضرت امیر المؤمنین (ع) روایت می‌کنند. این دعاها مضامین اخلاقی والا و مفاهیم عقیدتی مهمی دارد که مخاطب را به معرفت حقایق دینی، سیاسی و حتی علمی در اسلام دعوت می‌کند.
از جمله این ادعیه، دعای حضرت در روز عرفه است. دعای عرفه امام حسین (ع) گنجینه گرانبهای شیعه است. مناجاتی است که در آن روح توحید و تسلیم در برابر باری تعالی مشهود و ملموس است و به زیبایی رابطه امام با معبود خویش را نمایان می‌کند.
البته تنها این دعا نیست که رابطه امام (ع) را با پروردگار نشان می‌دهد، بلکه مواضع مختلف امام در مواقع مختلف گویای همین ارتباط عمیق است. مظهر برجسته این رابطه در دعای حضرت در شب عاشورا نمایان می‌شود که می‌فرماید: «بار الها، تو تکیه‌گاه من در هر اندوه و امید من در هر سختی هستی …». این مناجات پرمغز روحیه فداکاری و جانفشانی را نشان می‌دهد و الگویی تربیتی در جهت تقویت ایمان به غیب و یقین راستین است.
دعای روز عرفه و دعای شب عاشورا ارتباط عمیق و محبت ژرف امام نسبت به خداوند را به صورت واضح بیان می‌کنند؛ به خصوص در این فراز از دعای عرفه که می‌فرماید: «… چگونه بر وجود تو استدلال شود، به موجودی که در وجودش نیازمند به توست؟ آیا برای غیر تو ظهوری هست که برای تو نیست تا آن غیر وسیله ظهور تو باشد؟ کی پنهان بوده‌ای تا نیازمند به دلیلی باشی که بر تو دلالت کند و کی دور بوده‌ای تا آثار، واصل کننده به تو باشند؟ کور باد دیده‌ای که تو را بر آن دیده‌بان نبیند و زیانکار باد تجارت بنده‌ای که از محبّتت برای او سهمی قرار نداده‌ای …».
حضرت به وسیله مناجات عمیق خود به پیروان خویش می‌آموزد که اگر بنده‌ای نسبت به پرودگار خود محبتی صادقانه داشته باشد، از فدا کردن آنچه دارد در راه خدا ابایی ندارد.
در هر دو دعای روایت شده از حضرت، روح عبودیت و طاعت مطلق نمایان است و مظهری است از انسان وارسته‌ای که نفس مطمئنه دارد؛ همان که قرآن‌کریم می‌فرماید: (يَا أَيَّتُهَا النَّفْسُ الْمُطْمَئِنَّةُ ارْجِعِی إِلَىٰ رَبِّكِ رَاضِيَةً مَرْضِيَّةً فَادْخُلِی فِی عِبَادِی وَادْخُلِی جَنَّتِی)؛ «تو ای روح آرام يافته، به سوی پروردگار بازگرد در حالی كه هم تو از او خشنودی و هم او از تو خشنود است، پس در سلک بندگانم در‌آی، و در بهشتم وارد شو».
