الگوپذیری به معنی تأثیر گرفتن و پیروی از فرد یا گروه مشخص است. الگوی مناسب، عامل مهمی در جامعه است و انسان در زندگی خود نیازمند الگو و اسوه است که باید از میان افراد صالح و نیک آنها را برگزیند. رسول گرامی اسلام صلی الله علیه و آله و سلم میفرماید: «با افرادی همنشینی کنید که دیدارشان شما را یاد خدا بیندازد». خداوند متعال نیز به پیامبر خود امر میکند: (أُوْلَئِكَ الَّذِينَ هَدَى اللَّهُ فَبِهُدَاهُمْ اقْتَدِهِ)؛ «آنها کسانی هستند که خداوند هدایتشان کرده؛ پس به هدایت آنان اقتدا کن».
تشخیص الگوی شایسته از ناشایست
پیروی کردن و تأثیر گرفتن از اطرافیان جزء طبیعت انسان است. بنابراین مهم است که فرد توجه داشته باشد از چه کسی یا کسانی الگو میگیرد. اگر نتواند الگوی شایسته را از ناشایست تشخیص دهد یا امر بر او مشتبه شود، آنجاست که فاجعه رخ میدهد و مصداق این آیه کریمه میشود که میفرماید: (الَّذِينَ ضَلَّ سَعْيُهُمْ فِي الْحَيَاةِ الدُّنْيَا وَهُمْ يَحْسَبُونَ أَنَّهُمْ يُحْسِنُونَ صُنْعاً)؛ «آنها که تلاشهایشان در زندگی دنیا گم و نابود شده؛ با این حال، میپندارند کار نیک انجام میدهند».
هر فردی در انتخاب روش و مسیر زندگی خود دیدگاه و دغدغه متفاوتی دارد. (وَمِنَ النَّاسِ مَن يَتَّخِذُ مِن دُونِ اللَّهِ أَندَادًا يُحِبُّونَهُمْ كَحُبِّ اللَّهِ وَالَّذِينَ آمَنُواْ أَشَدُّ حُبًّا لِّلَّهِ)؛ «بعضی از مردم، معبودهایی غیر از خداوند برای خود انتخاب میکنند؛ و آنها را همچون خدا دوست میدارند. اما آنها که ایمان دارند، عشقشان به خدا، از مشرکان نسبت به معبودهاشان شدیدتر است».
از این رو میبینیم که افراد نسبت به سطح دغدغه و نوع نگاه خود الگوهای متفاوتی برمیگزینند.
کودکان بیش از سایر گروههای سنی نیاز دارند در مورد انتخاب الگو آموزش ببینند. چرا که بیشترین مهارتهای خود را با تقلید از دیگران میآموزند و اهمیت انتخاب الگوی مناسب برای آنان دو چندان میشود.
نیاز زن به اسوه صالح
متأسفانه جوامع روز به روز از ارزشهای آسمانی دورتر شده و فرهنگ غلط و فاسد جایگزین تعالیم الهی میشود. از این رو ضرورت دارد که زنان به عنوان نیمی از جامعه و به عنوان کسانی که بیشترین تأثیر را بر خانواده و فرزندان خود به جای میگذارند، الگوی مناسبی داشته باشند. زن رکن اساسی نهاد خانواده است.
شایسته است زن مسلمان در راه خودسازی معنوی و اخلاقی خود تلاش کند، علم و دانش خود را افزایش دهد و اسیر ظواهر و مادیات نگردد؛ تا بتواند خانوادهای سالم و با آرامش ایجاد کند. بهترین و برترین الگوی زن مسلمان حضرت صدیقه طاهره سلام الله علیها است. ایشان در تمام ابعاد زندگی خود کامل و بینقص هستند. نمونهای از زن با عفت و شجاع که جان خود را برای دفاع از دین و ارزشهای دینی فدا کرد.
حضرت زهرا (س) تجلی عملی از انسانی است که مورد رضایت و خشنودی خداوند متعال است. چرا که ایشان پرورش یافته مکتب وحی و رسالت هستند. هر فردی که بخواهد مسیر هدایت و سعادت در دنیا و آخرت را بپیماید باید به ایشان اقتدا کند. زندگی کوتاه ایشان برای تمامی زنان و مردان مسلمان درس فضیلت و مکارم اخلاق است. خداوند نمونه یک انسان کامل را در وجود ایشان تجلی بخشید.