چگونه قفل قلب را بگشاییم؟
هیچ کسی دوست ندارد قلبش بسته بماند. قرآنکریم میفرماید: (أَفَلَا يَتَدَبَّرُونَ الْقُرْآنَ أَمْ عَلَىٰ قُلُوبٍ أَقْفَالُهَا)؛ «آیا آنها در قرآن تدبّر نمیکنند، یا بر دلهایشان قفل نهاده شده است؟» آنچه آیه قصد بیان آن را دارد این است که چرا در قرآن تدبر و تفکر نمیکنید؟ آیا به این دلیل که بر قلب شما قفل زده شده و درکی از حقایق ندارد و از راه هدایت منحرف شده است؟
اگر شخصی این سؤال را از ما بپرسد، ممکن است بگوییم امر بر او مشتبه شده و یا نیت بدی نسبت به ما دارد؛ اما این کلام خداوند است که لغزش و خطایی در آن نیست و هر کلمهای که بیان میکند عین حقیقت و راستی است.
بنابراین هنگامی که فردی بدون تدبر و درک مفهوم آیات، قرآن میخواند خواه در ماه مبارک رمضان باشد یا ایام دیگر سال، به این معنی است که بر قلب او قفل زده شده و معنی کلام الهی را درک نمیکند. قلب بسته، مصلحت خود را در دنیا و آخرت نمیداند، از مسیر هدایت دور است و راهی به بهشت برین ندارد.
پس باید قرآن را با تدبر بخوانیم و از آنچه از آیات قرآن درک میکنیم، یادداشتبرداری کنیم. سپس در عمق مفاهیم قرآن دقیق شویم و آنها را در زندگی خود به مرحله عمل برسانیم.
اگر زندگی خود را بر اساس تعلیمات قرآن پیش ببریم، سعادت دنیا و آخرت خود را تضمین خواهیم کرد.
حتی چهارپایان و حیوانات نیز در چهارچوب زندگی حیوانی خود بر اساس مسیر هدایت گام بر میدارند، چه رسد به انسان که اشرف مخلوقات است و همه چیز برای او مسخر شده و از نعمت اراده، آزادی، انتخاب و مسئولیت بهرهمند است و نمیتواند در مسیر تاریکی و گمراهی بماند. اگر انسان از مسیر هدایت غافل شود به این معنی است که مقام و منزلت خود را به خوبی نشناخته است و خود را در حد حیوانات پست کرده است. (إِنْ هُمْ إِلَّا كَالْأَنْعامِ بَلْ هُمْ أَضَلُّ سَبِيلاً)؛ «آنها همچون چهارپایانند؛ بلکه گمراهتر». (وَلَقَدْ ذَرَأْنَا لِجَهَنَّمَ كَثِيراً مِنَ الْجِنِّ وَالْإِنْسِ، لَهُمْ قُلُوبٌ لَا يَفْقَهُونَ بِهَا، وَلَهُمْ أَعْيُنٌ لَا يُبْصِرُونَ بِهَا، وَلَهُمْ آَذَانٌ لَا يَسْمَعُونَ بِهَا، أُولَئِكَ كَالْأَنْعَامِ بَلْ هُمْ أَضَلُّ أُولَئِكَ هُمُ الْغَافِلُونَ)؛ «به یقین، گروه بسیاری از جن و انس را برای دوزخ آفریدیم؛ آنها دلها [= عقلها] یی دارند که با آن (اندیشه نمیکنند، و) نمیفهمند؛ و چشمانی که با آن نمیبینند؛ و گوشهایی که با آن نمیشنوند؛ آنها همچون چهارپایانند؛ بلکه گمراهتر! اینان همان غافلانند».
بنابراین انسان درستکار کسی است که در زندگی خود از برنامه صحیح و کامل پیروی کند و برنامهای که در پیش میگیرد باید طوری باشد که او را به مسیر هدایت رهنمون کند. پس به برنامهای نیاز دارد که شک و تردیدی در آن نباشد و قابل اعتماد باشد. برنامهای که طراح آن شخصی عالم، صادق، حکیم و توانا باشد.
برنامه و نقشه راه ما در زندگی کتاب خداست که ما را هدایت میکند. کتابی که از سوی خداوند علیم، حکیم، قدیر و صادق برای ما نازل شده است. (ذَلِكَ الْكِتَابُ لَا رَيْبَ فِيهِ هُدًى لِلْمُتَّقِينَ)؛ «آن کتاب با عظمتی است که شک در آن راه ندارد؛ و مایه هدایت پرهیزکاران است»
قرآن نقشه راهی است که شک در آن راه ندارد چرا که منبع و مصدر آن قابل اعتماد، نازل کننده آن حکیم، فرستنده آن قدیر و خالق آن راستگوست.
بنابراین باید قرآن را نقشه راه خود در زندگی قرار دهیم و از نور هدایت آن بهره جوییم و راهی را انتخاب کنیم و در پیش گیریم که ما را به خداوند سبحان برساند.
خداوند در سوره مزمل نیز بر این حقیقت تأکید میکند و میفرماید: (إِنَّ هَذِهِ تَذْكِرَةٌ فَمَنْ شَاءَ اتَّخَذَ إِلَى رَبِّهِ سَبِيلاً)؛ «این هشدار و تذکّری است، پس هر کس بخواهد راهی به سوی پروردگارش برمیگزیند». قرآن نقشه راهی است که انسان به کمک آن میتواند راهی به سوی پروردگارش برگزیند.