صحبت از علم روانشناسی، به دلیل شکوه روح انسان، گفتاری بی‌انتهاست. با نگاه به عظمت و پیچیدگی مخلوقات، به بزرگی و قدرت خداوند پی می‌بریم. در طول تاریخ افراد بسیاری تلاش کردند که روح، روان و باطن انسان را بشناسند.
در روانشناسی اجتماعی نظریات بسیاری مطرح شده است. هربرت بلومر روانشناس آمریکایی بر این باور است که انسان با اشیاء اطراف خود بر اساس معنای آنها ارتباط برقرار می‌کند و این معانی از طریق تعامل اجتماعی به وجود می‌آیند.
به عنوان مثال عصا یک چوب محکم بلند است. اما برای هر فرد معنای متفاوتی دارد. برای هر کدام پیر، جوان و کودک معنا و کاربرد به خصوصی دارد.
همچنین تاریکی برای برخی وحشتناک و برای برخی دیگر آرام‌بخش است. مرگ نیز همینطور است. برای برخی دهشتناک و برای برخی دیگر خواستنی و دلپذیر است. حضرت امیر المؤمنین علیه السلام می‌فرماید: «مرگ برای من دلپذیرتر از سینه مادر برای طفل شیرخواره است».
ماه مبارک رمضان نیز برای هر فرد معنای به خصوصی دارد. برخی این ماه را فرصت شب‌بیداری و خوش‌گذرانی می‌بینند و برخی دیگر شب و روزهای آن را به عبادت مشغول می‌شوند، برای این ماه مبارک حرمت قائلند و لحظه‌ای از آن را ضایع نمی‌کنند.
این تفاوت دیدگاه نسبت به ماه مبارک رمضان ناشی از تفاوت در میزان فهم و آگاهی است.
گروهی شب‌های ماه مبارک را به دورهمی و خنده و معاشرت‌های بیهوده می‌گذرانند، اما گروهی دیگر شب‌ها را به نماز و مناجات می‌پردازند و روزها را با قرائت قرآن به شب می‌رسانند.
خداوند ماه مبارک رمضان را ماه نزول قرآن قرار داد و از بندگان خود انتظار دارد در این ماه بیشتر به این معجزه آسمانی توجه کنند. در آیات آن تدبر کرده و به رهنمودهای آن عمل کنند.
پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم در خطبه استقبال از ماه مبارک رمضان می‌فرماید: «ماهی که در آن شما را به مهمانی خدا دعوت کرده‌اند و شما در آن از اهل کرامت خدا شده‌اید».
امام جعفر صادق (ع) نیز می‌فرماید: «روزی که روزهای، مانند هنگامی که روزه نیستی نباشد». به این معنی که روزه باید بر انسان اثر مثبت داشته باشد و او را در جهت صلاح تغییر دهد.
بر همین اساس امام سجاد (ع) در وداع ماه مبارک می‌فرماید: «سلام بر تو ای ماه رمضان؛ چه طولانی بودی بر گناهکاران و چه با هیبت بودی در قلوب اهل ایمان. سلام بر تو؛ ماهی که تمام زمان‌ها، قدرت رقابت با او را ندارند. سلام بر تو؛ ماهی که نسبت به هر کاری، مایه سلامتی است».
