افرادی هستند که به وجود دوستان بسیار اطراف خود افتخار میکنند و به روشهای مختلف به دنبال افزایش تعداد دوستان خود هستند؛ برخی دیگر به تعداد کمی برای دوستی رضایت میدهند و با توجه به اصول خود و جهتگیریهای فکری و روانی افراد، آنها را بر ای دوستی انتخاب میکنند. اما عده دیگری ترجیح میدهند تنها باشند و به کسی اجازه ورود به حریم خود را نمیدهند. اینها باورهای افراد مختلف نسبت به روابط دوستانه است. در اینجا میخواهیم درباره مبانی منطقی انتخاب دوست و معیارهای روابط دوستانه موفق صحبت کنیم. چرا که اهمیت دوستی در زندگی انسان و سختی چشمپوشی از اینگونه روابط امری پوشیده و پنهان نیست.
دوست از منظر روانشناسی
از دیدگاه روانشناسی دوست کسی است که میداند چگونه که باید مورد قبول واقع گردد و به فرد نزدیک و به مثابه آیینه او باشد.
مفهوم دوستی
مفهوم دوستی در دیدگاه روانشناسی روابطی با مرزهایی گسترده، مبهم و حتی متغیر. دوستی نزد افراد مختلف معانی متفاوتی دارد. همچنین سطح این روابط دوستانه هم مختلف است. برخی افراد دوست نزدیک هستند در حالی که برخی دیگر دوستانی معمولی هستند. برخی دوستیها نیز تنها در روابط کاری معنی میشوند.
از دیدگاه روانشناسی، روابط دوستانه یکی از اهداف و انگیزههای اصلی ذهن و روان است، علاوه بر این، دوستی نوجوانان و بزرگسالان اغلب کارکردهای اجتماعی و انسانی دیگری مانند تأمین نیروی حمایتی و فرصتی برای خودافشایی و ایجاد روابط اجتماعی نزدیک دارد.
با وجود اینکه روانشناسی روابط دوستانه را مبهم توصیف میکند اما اذعان دارد که این روابط از سنین کودکی تا حتی برزگسالی رشد فردی و سلامت روانی را بهبود میبخشد. از این رو روانشناسان در دهه شصت میلادی لا اهمیت بسیاری به روابط دوستانه و تأثیر آن پرداختهاند.
معیارهای انتخاب دوست
انتخاب افراد برای دوستی مستلزم دقت بسیار است. در ادامه به مواردی که در دوستیابی از اهمیت بیشتری برخوردارند، به صورت خلاصه اشاره شده است.
- در ابتدا باید افرادی را برای دوستی برگزینیم که از لحاظ روحی به ما نزدیک هستند.
- در هنگام دوستیابی به سراغ افرادی برویم که از معاشرت و همصحبتی با آنها لذت میبریم.
- در روابط دوستانی باید دو طرف از این رابطه نفع ببرند. البته که منفعت مادی مورد نظر نیست بلکه تأثیر مثبت دو طرف بر یکدیگر در جهت رشد و ارتقای معنوی و همچنین همراهی و حمایت دو جانبه در مواقع لزوم.
- تعهد داشتن نسبت به یکدیگر و اطمینان به حضور فردی که به عنوان دوست انتخاب کردهایم در شرایط سخت و بحرانی.
- بخشندگی، گذشت و حسن ظن، از ویژگیهای یک دوست خوب است. همچنین فردی که در غیاب ما از ما حمایت کند.
- دوست خوب کسی است که عیب و ایراد دوست خود را با او در میان بگذارد و در جهت اصلاح او گام بردارد.
اینها برخی از مواردی است که در انتهاب دوست باید بدانها توجه کرد. چرا که هر کسی لایق دوستی نیست. اگر این ویژگیها در رابطهای وجود نداشته باشد، نمیتوان این رابطه را دوستانه تلقی کرد.