توجه و اهمیت دادن به معضلات و مشکلات جامعه مسئولیتی همگانی است. برای حفظ تعادل و امنیت در جامعه باید اقشار و طبقات آسیب‌پذیر را شناسایی و به آنها توجه کرد.
ایتام یکی از اقشار ضعیف و آسیب‌پذیر جامعه هستند. چرا که حامی و پشتیبانی ندارند. از این‌رو خداوند متعال بر توجه به ایتام و مراعات حال آنها تأکید بسیار کرده است.
قرآن‌کریم در سوره نساء می‌فرماید: (وَآتُوا الْيَتَامَىٰ أَمْوَالَهُمْ وَلَا تَتَبَدَّلُوا الْخَبِيثَ بِالطَّيِّبِ وَلَا تَأْكُلُوا أَمْوَالَهُمْ إِلَىٰ أَمْوَالِكُمْ إِنَّهُ كَانَ حُوباً كَبِيراً)؛ «و اموال يتيمان را به آنان [باز]دهيد، و [مال پاک] و [مرغوب آنان ] را با [مال] ناپاک [خود] عوض نكنيد؛ و اموال آنان را همراه با اموال خود مخوريد كه اين گناهى بزرگ است».
در شأن نزول این آیه آمده است: اين آيه درباره مردى از بنى‌غطفان آمد كه سرپرست برادرزاده يتيم خود بوده، وقتى كه به حد بلوغ رسيده بود چون مال زيادى داشت به وى نداد، يتيم مزبور شكايت نزد رسول خدا صلى الله عليه و آله برد و اين آيه نازل گرديد. پيامبر به عموى آن طفل يتيم دستور فرمود كه اموال او را به وى بدهد، او نيز اطاعت كرد.
آیه بعدی نیز به موضوع ایتام اشاره می‌کند: (وَإِنْ خِفْتُمْ أَلَّا تُقْسِطُوا فِي الْيَتَامَى فَانكِحُوا مَا طَابَ لَكُمْ مِنَ النِّسَاءِ مَثْنَى وَثُلاثَ وَرُبَاعَ فَإِنْ خِفْتُمْ أَلَّا تَعْدِلُوا فَوَاحِدَةً أَوْ مَا مَلَكَتْ أَيْمَانُكُمْ ذَلِكَ أَدْنَى أَلَّا تَعُولُوا)؛ «و اگر در اجراى عدالت ميان دختران يتيم بيمناكيد، هر چه از زنان [ديگر] كه شما را پسند افتاد، دو دو، سه سه، چهار چهار، به زنى گيريد. پس اگر بيم داريد كه به عدالت رفتار نكنيد، به يک [زن آزاد] يا به آنچه [از كنيزان] مالك شده‌ايد [اكتفا كنيد]. اين [خوددارى] نزديک‌تر است تا به ستم گراييد [و بيهوده عيال‌وار گرديد]».
بصیرت‌های آیه
در این آیه چند بصیرت وجود دارد:
اول: تعدد زوجات در یک زمان جایز است. و بر اساس این آیه تعدد زوجات در شرایط استثنایی و غیر طبیعی صورت می‌گیرد.
دوم: به سبب وضعیت اجتماعی آن زمان یعنی افزایش تعداد زنان بیوه و ایتام و ظلم موجود در جامعه حق این افراد ضایع می‌شد و قادر به احقاق حقوق خود نبودند؛ در اینجا شرع مبین ازدواج با زنان بیوه را وضع کرد. معمولا زن بیوه که دارای فرزندان یتیم است، زنی است غیر جوان که ازدواج با او مشکلات خاص خود را دارد و مسئولیت فرزندان او بر عهده مردی که با او ازدواج می‌کند، خواهد بود.
در واقع اسلام در راستای محافظت از ایتام اجازه ازدواج مجدد را صادر کرده است. همچنین بنا بر نص آیه رعایت عدالت از شروط این ازدواج است.
