تربیت فرزند، یکی از مهمترین و حساسترین وظایف والدین است. این امر به قدری حیاتی است که دین مبین اسلام به آن اهمیت ویژهای داده است. تربیت و پرورش فرزند تنها بر خود آنها و خانوادههایشان تأثیرگذار نیست؛ بلکه آثار آن بر جامعه نیز نمایان است، چرا که خانواده هسته اصلی جامعه است.
حضرت صدیقه کبری فاطمه زهرا علیها السلام الگوی تربیت فرزند صالح است. حضرت خود تربیت شده مکتب وحی الهی بود. ایشان لحظهای از تربیت فرزندان خود غافل نگشت از شیر دادن تا رفتار و کردار و گفتار، بر اساس تعالیم اسلام پیش رفت و الگویی برای نسلهای آینده شد.
منزل حضرت زهرا (س) به مثابه مدسهای بود برای پرورش انسان مسلمان که با مدیریت ایشان، همکاری حضرت علی علیه السلام و نظارت پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم، امر مهم تعلیم و تربیت در آن اجرا میشد و تربیت یافتگان این منزل الگوی متعالی برای تمام بشریت هستند.
رویکردی که حضرت صدیقه کبری (س) در تربیت فرزندان خود به کار گرفتهاند بدین شرح است:
اول: عشق و محبت نامحدود
عشق و محبت از نیازهای ضروری در تربیت فرزند است؛ حضرت زهرا (س) به این نیاز ضروری توجه داشتند. متأسفانه بسیاری از خانوادهها به دلایلی همچون مشغله، فرزندان خود را از مهر و محبت محروم میکنند. این امر تأثیر مخربی بر کودکان خواهد گذاشت. کودکی که از محبت والدین سیراب نباشد، خجالتی و گوشهگیر میشود و در بزرگسالی برای جبران این کمبود ممکن است به بزهکاری و اعمال خلاف روی آورد.
رسول اکرم (ص) حسن و حسین علیهم السلام را میبوسید؛ شخصی این صحنه را دید و به ایشان گفت: ده فرزند دارم و تا به امروز هیچ کدام را نبوسیدهام. حضرت خشمگین شد و فرمود: خداوند مهربانی را از قلبت زدوده، هر کس که با کودکان مهربان نباشد و بزرگان را احترام نکند، از ما نیست.
بوسه و محبت صادقانه و عمیق، در قلب کودک بذر مهر و نیکی را پرورش میدهد و افقهای فعالیت اجتماعی، همکاری و خدمت به مردم را می گشاید، به او شادی میبخشد و او را از انزوا و فرار از واقعیت در آینده، نجات میدهد.
دوم: پرورش شخصیت
پرورش شخصیت کودک نقش اساسی و محوری در شکلگیری شخصیت او دارد. بنابراین اگر کودکی با اعتماد به نفس و احترام رشد کند، شخصیتی قوی و مطمئن خواهد داشت. یک مادر خوب در رفتار و تعامل با کودک خود به شخصیت او احترام میگذارد. افرادی که از ضعف اراده و بیثباتی رنج میبرند معمولا در کودکی مورد توهین و بیاحترامی قرار گرفتهاند.
سوم: ایمان و تقوا
تمامی رفتار و کردار پیامبر (ص) در خانواده خود بر اساس تعالیم دینی و آموزههای وحی بود. هنگامی که امام حسن (ع) متولد شد، حضرت در گوش راست او اذان و در گوش چپش اقامه خواند. حضرت زهرا (س) نیز پرورش یافته همین آموزهها بود و برای فرزندان خویش نیز به این شیوه عمل میکرد. تربیت دینی و نهادینه کردن دین و عقیده از عوامل مهمی است که شخصیت کودک را بر اساس فضیلت و ارزشهای دینی شکل میدهد. پرورش یافتن در محیطی ایمانی، تقوا را در وجود کودک نهادینه میکند. اختصاص دادن زمانی به تلاوت قرآن و قرائت دعا و مناجات در ایجاد این فضا بسیار مؤثر است.
این سه مورد از مهمترین رویکردهای حضرت صدیقه کبری (س) در تربیت فرزندان خویش است. الگو گرفتن از ایشان در تربیت فرزندان نسلی با ایمان و سالم به وجود میآورد که آیندهای روشن و درخشان برای خود و جامعه به ارمغان میآورند.