خداوند متعال می‌فرماید: (حَافِظُوا عَلَى الصَّلَوَاتِ وَالصَّلاةِ الْوُسْطَى وَقُومُوا لِلَّهِ قَانِتِينَ)؛ «بر نمازها و نماز ميانه مواظبت كنيد، و خاضعانه براى خدا به پا خيزيد».
داستان آن اعرابی بادیه‌نشین را شنیده‌اید که در بیابانی بایر قدم می‌گذارد و جگرش از شدت تشنگی گداخته شده، پس به چشمه آب روانی می‌رسد، دست خود را داخل آب فرو می‌برد، از آن می‌نوشد و از شدت خنکی آب آرام می‌گردد؟
حال مؤمن نیز هنگامی که به نماز می‌ایستد، این‌گونه است. نماز او را از گرما و خستگی زندگی می‌رهاند. پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم به انتظار وقت نماز می‌نشست و زمان آن که فرا می‌رسید به بلال می‌فرمود: با اذان گفتنت به ما نشاط ببخش.
نماز نور چشم پیامبر (ص) بود و برای فرارسیدن وقت آن لحظه شماری می‌کرد. حتی انسان مؤمن نیز در لحظات سخت جنگ که گرفتار خنجر و شمشیر می‌شود ممکن است برای ادای نماز دچار ضعف اراده شود. اما امام حسین علیه السلام در لحظات سخت نبرد در روز عاشورا به جماعت ایستاد تا نماز بگزارد. برخی از اصحاب حضرت، خود را در مقابل تیر دشمن قرار دادند تا امام و دیگر اصحاب نماز را به جا آورند. یکی از همین یاران مخلص وقتی به زمین افتاد رو به حضرت گفت: ای فرزند رسول خدا! آیا به عهد خویش وفادار بودم؟ حضرت به او پاسخ داد: تو در بهشت پیش روی من خواهی بود.
خداوند متعال حکیم است و از وسوسه‌های درونی انسان آگاه است، می‌داند که انسان در زندگی دچار چه مشکلات و‌چالش‌هایی است. می‌فرماید: «بر نمازها مواظبت کنید». مواظبت کردن با اقامه کردن نماز تفاوت دارد. معنی این دو را با خواندن سوره یوسف درک می‌کنیم. برادران یوسف به پدرشان گفتند: (وَإِنَّا لَهُ لَحَافِظُونَ)؛ «و قطعا ما از او مواظبت می‌کنیم». با اینکه دروغ گفتند اما گفته آن‌ها بدین معنی بود که در بیابان پر از گرگ مراقب او هستند و چشم از او برنمی‌دارند. خطاب آیه کریمه به مؤمن نیز همین است که از تمامی نمازها مراقبت کن و بر نماز میانه تأکید می‌کند. شاید مراد از نماز میانه همان باشد که در سوره جمعه آمده: (يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِذَا نُودِي لِلصَّلاةِ مِنْ يَوْمِ الْجُمُعَةِ فَاسْعَوْا إِلَى ذِكْرِ اللَّهِ وَذَرُوا الْبَيْعَ ذَلِكُمْ خَيْرٌ لَكُمْ إِنْ كُنتُمْ تَعْلَمُونَ)؛ «اى كسانى كه ايمان آورده‌ايد، چون براى نماز جمعه ندا درداده شد، به سوى ذكر خدا بشتابيد، و داد و ستد را واگذاريد. اگر بدانيد اين براى شما بهتر است».
زمانی که انسان مؤمن در حجره یا محل کار خود مشغول کسب و کار است و بانگ اذان بلند می‌شود، همه چیز را رها کرده و به سوی نماز می‌شتابد، نماز میانه همین نماز است.
در کتاب کافی از امام محمد باقر و امام جعفر صادق علیهم السلام نقل شده است که نماز میانه همان نماز ظهر است. زیرا نمازها را به نام وقت ادای آن‌ها می‌خوانیم. نماز صبح در هنگام صبح، ظهر به گاه ظهر، عصر به وقت عصر و … پس وقتی می‌گوییم نماز میانه، یعنی میانه روز که همان ظهر است.
ادای نماز ظهر برای بسیاری از مردم دشوار است، زیرا در آن ساعت مشغول امورات زندگی و کار روزمره هستند.
(وَقُومُوا لِلَّهِ قَانِتِينَ)؛ «و خاضعانه براى خدا به پا خيزيد».
بنابراین نماز باید به حالت ایستاده و همراه با خشوع و خصوع ادا شود. که این خضوع و خشوع به دو صورت است؛ خشوع ظاهری که خداوند مؤمنین را به هنگام نماز با آن توصیف می‌کند و خضوع و تسلیم حقیقی که همان اطاعت است. در برخی روایات آمده است که مراد از خضوع در این آیه اطاعت است. هنگامی که انسان با خضوع و خشوع در برابر خداوند می‌ایستد، قلب او تسلیم اراده خداوند است. این حالت تنها به نماز خلاصه نمی‌شود بلکه در تمامی شؤون زندگی خود این‌گونه خواهد بود؛ از نماز قدرت و نیرو می‌گیرد تا همواره مطیع و تسلیم امر خداوند باشد.
